توجه

این مقاله هنوز کامل نشده و در حال تکمیل شدن است، لطفاً در بخش نظرات قسمت هایی که بنظرتان باید اضافه شود پیشنهاد دهید

مقدمه

امروز داشتم فکر می کردم در حال حاضر هر جا می رم صحبت از فیس بوک هست… سایتی که سال ۲۰۰۴ شروع به کار کرده و سازندش یعنی مارک زوکربرگ رو ظرف این ۷ سال به جوان ترین میلیاردر جهان در سن ۲۶ سالگی تبدیل کرده. واقعاً جای تبریک داره.

آمارجالب فیس بوک

می خوام یک سری آمار جالب در ارتباط با سایت فیس بوک بگم، شاید خیلی از ما حدوداً این آمار رو بدونیم، اما یادآوریش هم حتی می تونه جالب باشد.

• فیس بوک طبق آمار ۲۰۱۰ میلادی بیش از ۵۰۰ ملیون کاربر فعّال داره! و ۵۰% از کاربرانش هر روز حداقل یک بار به فیس بوک سر میزدند!
• در فیس بوک هر شخص بصورت میانگین ۱۳۰ نفر در لیست دوستانش دیده می شه و ۷۰۰ دقیقه در ماه رو مشغول استفاده از فیس بوک هست. بطور کلی ما انسان ها ۷۰۰ بیلیون دقیقه در ماه رو در این سایت صرف می کنیم. با یه حساب سرانگشتی میشه حدود ۱۳۳۰۰۰۰ سال وقت ما انسان های کره خاکی در هر ماه. خیلی عدد بزرگیه، نه؟
• حدود ۹۰۰ ملیون عنصر از جمله صفحات، گروه ها، رخدادها و … در حال حاضر در فیس بوک وجود داره. هر کاربر بصورت متوسط به ۸۰ عنصر متصل هست. یعنی بطور متوسط یک کاربر مثلاً به ۳۰ صفحه، ۳۰ گروه و ۲۰ رخداد متصل هست و هر ماه هر کاربر ۹۰ قطعه اطلاعات ایجاد می کنه، یعنی بطور متوسط ۳ قطعه در روز و هر ماه ۳۰ بیلیون قطعه اطلاعات از جمله لینک، خبر، بلاگ، یادداشت، آلبوم عکس و … به اشتراک گذاشته میشه! باز هم با یک حساب سرانگشتی یعنی هر دقیقه حدود ۷۰۰ هزار مطلب و هر ثانیه ۱۱ هزار و پانصد مطلب داره به فیس بوک اضافه میشه.
• فیس بوک در حال حاضر به ۷۰ زبان دنیا ترجمه شده و حدود ۳۰% کاربران فیس بوک آمریکایی هستند. حدود ۳۰۰ هزار کاربر به ترجمه فیس بوک به زبان های دیگه کمک کردن. لازم به ذکر هست که فیس بوک یک برنامه جهت ترجمه در اختیار کاربرانش قرار داده که خود کاربران به ترجمه ی هر قسمت از اون می تونن کمک کنند.
• همانطور که می دونید در فیس بوک هر شخص می تونه نرم افزار هایی که اصطلاحاٌ به اون App گفته میشرو نصب کنه. امکان ساخت App در فیس بوک در ۲۰۰۶ معرفی شد و نسخه جدیدش در ۲۰۰۷ معرفی شد و هر شخص امکان ایجاد نرم افزارهای تحت فیس بوک رو پیدا کرد و اینجا بود که فیس بوک تمام رقیب های خودش رو رسماً پشت سر گذاشت و فیس بوک رو به یک Platform برنامه نویسی تبدیل کرد! چقدر هوشمندانه… کی فکر می کرد یک شبکه اجتماعی به قدری قدرت پیدا کنه که برنامه هایی که داخل اون ساخته می شن هم با قیمت های نجومی خرید و فروش بشن بین شرکت های متفاوت… جالبه که بدونید در فیس-بوک روزانه ۲۰ ملیون برنامه فیس بوک نصب میشه و هر روز ۲۵۰ میلون نفر با فیس بوک در برنامه های خارج از فیس بوک کار میکنند. لازم به ذکر هست که حتی خارج از سایت فیس بوک و هر کسی حتی در سایت شخصی خودش می تونه یک برنامه ی ساده که از فیس بوک استفاده می کنه داشته باشه! از وقتی که این امکان گذاشته شده روزانه ۱۰ هزار سایت جدید از افزونه های فیس بوک در سایتشون استفاده می کنند و در حال حاضر ۲٫۵ ملیون سایت این افزونه ها رو نصب دارند!
• بیشتر از ۲۰۰ ملیون کاربر فعال از طریق موبایل به فیس بوک وصل می شن و جالبه بدونید که افرادی که با موبایل به فیس بوک دسترسی دارند حدوداً دوبرابر افرادی که با رایانه وصل می شن در فیس بوک فعال هستند.

تمام آماری که در ارتباط بالا ذکر شد برای سال ۲۰۱۰ هست و آخرین آمار رسمی اعلام شده توسط خود فیس بوکه… یعنی تا الآن احتمالاً تمام این موارد رشد کردن.
این نکات هم شاید برای شما جالب باشه که طبق آمار Alexa سایت فیس بوک در کشورهای مکزیک، اندنزی، ترکیه، آرژانتین، مالزی، ونزولا، فیلیپین، کلمبیا، نیجریه، چیلی و سنگاپور پربازدیدترین وبسایت و در کشورهایی نظیر آمریکا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیه، کانادا، استرالیه و … بعد از گوگل دومین پربازدیدترین وبسایت هست.
نکته ی خیلی خیلی جالب این هست که با وجود فیلتر بودن این سایت در ایران، فیس بوک ۲۵امین وبسایت پربازدید ایرانی هست! این یعنی ویزیت این سایت فیلتر شده از سایت سازمان سنجش بیشتر هست.

تاریخچه فیس بوک

خیلی از شما حتماً فیلم The Social Network رو دیدید، اگر هنوز ندیدید بهتون پیشنهاد می کنم حتماً ببینید. ممکنه کاملاً واقعی نباشه اما مقدار خیلی زیادیش مطابق واقعیت به نظر میاد و شاید بتونه به خیلی از ما انگیزه بده!

سال ۲۰۰۴

خوب حالا یک تاریخچه کمی تخصصی تر از فیلم رو می خوایم بررسی کنیم. Facebook که در ابتدا اسمش TheFacebook بود در فبریه ی ۲۰۰۴ توسط مارک زوکربرگ (Mark Zuckerberg) و چند تا از دوستانش در خوابگاه هاروارد ایجاد میشه. خیلی جالبه، نه؟ اکثر پروژه های خیلی بزرگ که الآن می بینیم از همین دانشگاه شروع میشه… گوگل هم از دانشگاه شروع شده و پروژه دانشگاهی بوده و الآن بزرگ ترین شرکت در وب هست. در ماه مارچ یعنی یک ماه بعد فیس بوک به دانشگاه های Stanford، Columbia و Yale گسترش پیدا می کنه. یعنی در این زمان فقط افرادی که از این دانشگاه ها میل داشتند می تونستن عضو فیس-بوک بشن. در ماه ژون فیس بوک مرکز خودش رو به Paolo Alto در کالیفرنیا منتقل می کنه. در ماه سپتامبر برنامه گروپ به فیس بوک اضافه می شه و افراد می تونن گروه ایجاد کنند. همینطور Wall به صفحه کاربری اضافه میشه. Wall یا دیوار خیلی ایده ی قشنگی هست. هر شخص می تونه روی دیوار خودش و بقیه مطلبی رو بنویسه و تمام فعالیّت افراد روی دیوارشون ثبت میشه! خیلی ایده ی قشنگیه. در ماه دسامبر فیس بوک به ۱ ملیون کاربر میرسه. یعنی در کمتر از یک سال فیس بوک ۱ ملیون عضو پیدا می کنه! یک ملیون کاربر در کمتر از یک سال… نکته قابل توجه این هست که فیس بوک هنوز فقط از دانشگاه ها عضو می پذیره، یعنی ۱ ملیون عضو اولش همه دانشگاهی بودن! اونم از بهترین دانشگاه های آمریکا مثل استنفورد، هاروارد و …
می دونید ما ایرانی ها مخصوصاً باید از این مورد شدیداً درس بگیریم. ما در ایران برنامه نویس های خیلی خیلی بهتر از خیلی جاها داریم، نمی خوام جسارت کنم، اما مطمئناً برنامه نویس های بهتر از مارک هم داریم و داشتیم. اما ما ایرانی ها خیلی طولش می دیم. نه! بهتره نگم ما ایرانیا. خودم رو می گم، ببخشید. من خیلی طولش میدم… هیچ چیز رو روش تمرکز نمی کنم. زمان خیلی مهمه… شاید فیس بوک ۱ ماه دیر می کرد الآن آماری که در بالا دیدیم رو نداشت، شاید یک شرکت دیگه داشت. ما ایرانی ها خیلی در ایجاد محصولات خوبیم، خیلی خوب یک سایت درست می کنیم مثلاً اما بلد نیستیم تبلیغش کنیم، بزرگش کنیم. یعنی من بلد نیستم. در ایران سرمایه گذار و پشتیبان خوبم خیلی سخت پیدا میشه. البته حق هم دارن سرمایه گذارها، چطور می تونن روی چیزی سرمایه-گذاری کنن که ممکنه همین فردا فیلتر بشه؟! اما کلاً برای وبسایت نمی گم، برای یک پروژه تحقیقاتی هم همینطور هست. شاید هم ضعف من باشه، که نمی تونم کارم رو بخوبه به سرمایه گذار بفهمونم و خوب Present نمی کنم. من این رو قشنگ دیدم، در آمریکا محصولاتی رو می فروشن که واقعاً خیلی ابتدایی هستند. اما با تبلیغ و نمایش خوب می شه ابتدایی ترین محصولات رو هم به افراد فروخت! اونجا خوب میدونن چطور باید چیزی که ساخته شدرو خوب نمایش بدن… دقیقاً جایی که ما ضعیف هستیم، خیلی خوب یک محصول رو درست می کنیم اما اگر نصف اون زمان وقت ساختش می کردیم و اون زمان رو صرف نمایش و معرفی می کردیم فکر کنم خیلی موفق تر می بودیم.

سال ۲۰۰۵

• در می ۲۰۰۵، فیس بوک ۱۲٫۷ ملیون دلار سرمایه گزاری توسط یک شرکت روش میشه و فیس بوک ۸۰۰ دانشگاه رو تحت پوشش خودش قرار میده! یعنی هنوز خارج از دانشگاه ها نمی تونستن عضو سایت بشن
• در ماه آگست اسم خودش رو از TheFacebook.com بصورت رسمی به Facebook تغییر میده و در ماه سپتامبر فیس بوک به دبیرستان ها خودش رو گسترش میده. یعنی حالا از دبیرستان ها هم عضو می پذیره.
• در ماه اکتبر برنامه Photos یا عکس ها به فیس بوک اضافه میشه و افراد می تونستن عکس اضافه کنند! یعنی تا اینجا در فیس بوک افراد حتی نمی تونستن آلبوم عکس داشته باشند و این همه پیشرفت کرده! فیس بوک در این تاریخ شروع به جذب دانشگاه های بین-المللی می کنه.
• در ماه دسامبر سال ۲۰۰۵ فیس بوک به ۵٫۵ ملیون کاربر فعال میرسه! لازم به ذکر هست تمام این ۵٫۵ ملیون عضو یا دانشجوی دانشگاه هستند یا دبیرستانی.

سال ۲۰۰۶

• در آپریل ۲۰۰۶ چندین سرمایه گذار ۲۷٫۵ ملیون دلار روی فیس بوک سرمایه گذاری می کنن! و فیسبوک نسخه موبایل خودش رو ایجاد می کنه.
• در ماه آگست محیط ساخت نرم افزار فیس بوک ایجاد میشه و همینطور برنامه یادداشت ها یا Notes ارائه میشه. و ماکروسافت به فیس بوک قراردادی در ارتباط با تبلیغات فیس بوک می بنده.
• در سپتامبر و نوامبر خوراک خبر و چندین امکان حفظ حریم شخصی به فیس بوک اضافه میشه و ثبت نام در فیس بوک برای همه آزاد میشه! همینطور امکان به اشتراک گذاشتن مطالب در فیس بوک ایجاد میشه و در ۲۰ سایت همکار همزمان ارائه میشه.
• در دسامبر ۲۰۰۶ فیس بوک به ۱۲ ملیون عضو فعّال میرسه!

سال ۲۰۰۷

• در مارچ این سال فیس بوک ۲ ملیون عضو فعّال کانادایی و ۱ ملیون عضو فعّال از کشور انگلیس پیدا میکنه.
• در ماه آپریل فیس بوک به ۲۰ ملیون عضو میرسه و طراحی سایت تغییر پیدا می کنه و جدید میشه.
• در ماه می Platform جدید فیس بوک با ۶۵ توسعه دهنده نرم افزار همکار و ۸۵ برنامه ی فیس بوک معرفی میشه!
• در ژولای فیس بوک شرکت Parakey رو می خره و در ماه اکتبر فیس بوک به ۵۰ ملیون عضو فعّال می رسه! همینطور Platform فیس بوک برای موبایل معرفی میشه و در نوامبر فیس بوک تبلیغاتش رو با نام Facebook Ads شروع می کنه.

سال ۲۰۰۸

• در ماه فوریه فیس بوک به زبان های اسپانیایی و فرانسوی ارائه میشه و در ماه مارچ نسخه آلمانی اون هم ارائه میشه. همینطور فیس بوک به خاطر اعتراضاتی که در ارتباط با حفظ حریم خصوصی افراد شده بود تغییراتی رو در این زمینه جهت بهبود کنترل حفظ حریم شخصی ارائه می کنه.
• در ماه آپریل فیسبوک سیستم چت رو ارائه میده و این سایت در بیش از ۲۱ زبان دنیا قابل دسترسی کاربرانش قرار می گیره.

سال ۲۰۰۹

• فیس بوک در ماه ژانویه به ۱۵۰ ملیون کاربر میرسه و CNN Live از امکانات فیس بوک در سایتش استفاده می کنه!
• در فوریه فیس بوک به ۱۷۵ ملیون کاربر میرسه! یعنی در یک ماه ۲۵ ملیون عضو فعّال جدید! همینطور امکان Like یا لایک به فیس بوک اضافه میشه.
• در ماه آپریل فیس بوک به ۲۰۰ ملیون کاربر میرسه، یعنی ۲۵ ملیون کاربر جدید دوباره در یک ماه. در ماه ژون افراد امکان انتخاب Username یا نام کاربری رو پیدا می کنن و در ژولای فیس بوک به ۲۵۰ ملیون کاربر فعّال می رسه.
• در ماه آگست فیس بوک FriendFeed که در بین وبلاگ نویسان ایرانی بسیار معروف هست رو می خره.
• در ماه های سپتامبر و دسامبر ۲۰۰۹ فیس بوک به ۳۰۰ و ۳۵۰ ملیون کاربر فعّال می رسه!

سال ۲۰۱۰

• فیس بوک در ماه فوریه به ۴۰۰ میلون کاربر می رسه و در ماه ژولای نسخه بتای Questions یا سوال ها معرفی میشه.
• در ماه ژولای فیس بوک به نیم ملیارد کاربر فعّال میرسه و در ماه آگوست نرم افزار Places ارائه میشه!

سال ۲۰۱۱

این ها تاریخچه ای بود از فیس بوک که توسط خودش در وبسایتش قرار گرفته. در سال ۲۰۱۱ هم که فکر میکنم تغییرات کلیدی در ظاهر صفحه کاربران، ظاهر صفحات در گروه ها بوده. همچنین سیستم Messages جدید که هدفش جمع آوری میل، پیام ها، چت ها و پیامک ها در یک محیط واحد بوده یکی از تغییرات اساسی فیس بوک بوده. در این اقدام فیس بوک به کاربران ایمیل هایی از نوع @facebook.com ارائه کرده که در حال حاضر بصورت دعوت نامه قابل دسترسی هست.

بررسی فنی فیس بوک

زبان های برنامه نویسی بکار رفته

در حال بررسی

تکنولوژی های بکار رفته

در حال بررسی

نحوه ذخیره سازی اطلاعات و بانک اطلاعاتی استفاده شده

در حال بررسی

خوبی ها و نکات قابل تأمل در فیس بوک

خوبی های فیس بوک

فیس بوک به یک سایت خیلی خیلی بزرگ تبدیل شده و خوبی های خیلی زیادی داره! مثلاً خیلی از ما دوستان دوران بچگیمون رو که شاید فکرشم نمی کردیم دوباره بتونیم پیدا کنیم، پیدا کردیم و از خودمون عکس هایی در آلبوم های دیگران می بینیم که شاید از اینکه این عکس ها حتی وجود داشتن هم خبر نداشتیم. یا مثلاً شاید ما نمی تونستیم هر روز به خونه ی تعداد زیادی از دوستامون بریم و یا بیرون باهاشون قرار داشته باشیم، اما به وسیله ی فیس بوک ما در یک محل از آخرین اتفاقات برای تک تکِ دوستانمون باخبر هستیم! شگفت آوره! واقعاً کمک بزرگی هست، اون هم توی این دوره که انقدر هممون درگیر کار هستیم که وقت سر خاروندن هم نداریم، این سایت قدرتمند به کمک ما میاد تا تمام دوستانمون رو بتونیم ازشون در کمترین زمان مطلع باشیم.

آیا همه چیز در فیس بوک خوب است؟

اما مواردی هست که شاید ما خیلی به اون ها توجه نمی کنیم و این می تونه برای تک تکِ ما خطرناک باشه، شاید هم فقط به نظر من اینطوره. ما در مقرراتی که در ابتدای ثبت نام در فیس بوک قبول کردیم و بدون این که اون رو بخونیم روی “من قبول دارم” کلیک کردیم، مواردی رو پذیرفتیم که شاید کمی برای شما جالب باشه. مثلاً یکی از موارد این هست:
فیس بوک مالک تمام اطلاعاتی است که در اختیار آن می گذارید.
خوب این جمله یعنی چی؟ یعنی فیس بوم می تونه هرگونه که صلاح می بینه از این اطلاعات استفاده کنه. مثلاً می تونه اطلاعات شما رو به سازمان های مختلف بفروشه، یا عکستون رو منتشر کنه یا از ایده هایی که توی اون به اشتراک قرار میدید استفاده کنه و به خاطر اینکه شما این رو قبول کردید هیچ مشکل قانونی هم نداره.

فیس بوک و ۱۰ سال آینده کاربرانش

حالا شاید بگید خوب آخه عکس من به چه دردی می خوره؟ یا حرفی که زدم… اما این رو در نظر داشته باشید که هر کدوم از ما ممکن هست ۱۰ سال آینده معروف بشیم! اون موقع کافیه یک عکس یا اظهار نظر ساده ی ما در آرشیو فیس بوک در ۱۰ سال پیش برای به خطر انداختن موقعیت سیاسی، اجتمایی، اقتصادی ما مشکل ساز بشه! در فیس بوک ممکن هست ما تنها اطلاعات اخیر رو ببینیم، اما تمامی اطلاعات ذخیره می شن در آرشیو خود فیس بوک… حتی اطلاعاتی که شما پاک می کنید هم در واقع بصورت کامل پاک نمیشن و در بک آپ های فیس بوک می مونن. ممکن هست بعد از مدّتی این اطلاعات به کلی پاک شوند، اما ممکن هم هست فیس بوک علاقه به نگهداری اون ها داشته باشه.
به نظر من با حضور فیس بوک در آینده شخص معروف شدن خیلی خیلی کار سختی هست! کافی هست معروف شوید بعد عکس بچگی شما مثلاً در حال قلیون کشیدن پخش شود، عکس خیلی تیپیکی که در اکثر پروفایل های کاربران ایرانی فیس بوک دیده می شود. البته این یک مثال خیلی ساده بود، و شاید موقعیت کسی را در خطر نیاندازد حتی اگر معروف شود، اما خودتان می توانید این موضوع را تعمیم دهید.

Tag شدن در فیس بوک

نکته ی جالب دیگر این است که در فیس بوک شما اگر عضو شوید و حتی هیچ عکسی از خود نگذارید، این امکان به شما داده نمی شود که دوستانتان نتوانند شما را Tag کنند، و با اولین Tagای که شوید حتی اگر خود را Untag کنید، فیس بوک عکس شما را خواهد داشت! این شاید کمک فوق العاده بزرگی به سازمان های امنیتی و جاسوسی باشد، اما از طرفی یک نوع از بین بردن حریم خصوصی افراد است.

برنامه ها در فیس بوک

در ارتباط با Appهایی که در فیس بوک هر روز نصب می کنیم! و بدون مطالعه روی دکمه Allow کلیک می کنیم، این یعنی به آن برنامه اجازه می دهیم به برخی اطلاعات ما دسترسی داشته باشد. برنامه ها حتی می توانند درخواست دسترسی به پیام های خصوصی شما یا چت شما را داشته باشند! یا حتی دسترسی به پست نمودن بر وال شما و دوستانتان در هر زمانی که دلشان بخواهد. همینطور می توانند دسترسی به آلبوم های عکس شما و هر چه بر دیوارتان ارسال می نمایید داشته باشند. البته در ابتدا که برنامه از شما درخواست نصب می کند بصورت دقیق نوشته می شود این برنامه درخواست دسترسی به کدام اطلاعات شما را می نماید. پس ما حتماً باید قبل از استفاده از برنامه این درخواست دسترسی را به خوبی مطالعه نماییم. به عنوان مثال یک برنامه ی فال روزانه ممکن است درخواست دسترسی به تصاویر و اطلاعات شخصی شما را نیز داشته باشد، و تمام اطلاعات شما را در بانک اطلاعاتی دیگری ذخیره نماید! پس در پذیرفتن برنامه ها دقّت کنید و برنامه هایی که نصب کرده اید و دسترسی هایشان را اگر قبلاً دقت نکرده اید همین حالا در قسمت Privacy کنترل نمایید.

تغییر قوانین فیس بوک

در قوانینی که شما در هنگام ثبت نام در فیس بوک قبول می کنید، آمده است که فیس بوک در هر لحظه ممکن است این قوانین را تغییر دهد و کاربران موظف هستند این قوانین را هر چند مدت چک نمایند. البته این موردی است که در اکثر قوانین استفاده از سرویس انواع سایت ها وجود دارد. اما در فیس بوک این قوانین یعنی قوانین مرتبط اطلاعات شخصی شما، پس کمی با دقّت در آن نظرتان را بیان نمایید و اطلاعاتتان را به اشتراک بگذارید.

اکانتتان را Deactive نکیند

با خواندن این مطلب با عجله به سمت اکانت فیس بوک خود نروید تا آنرا Deactive کنید! فیس بوک بسیار ابزار باارزش و مفیدی است به شرطی که با رعایت مواردی که اشاره شد با آن برخورد نمایید و نکته بعدی اینکه با Deactive کردن اکانتتان هیچ اطلاعاتی را پاک نکرده اید. همانطور که خیلی از شما می دانید در اولین لاگین شما بعد از Deactive کردن مجدداً تمام اطلاعاتتان را خواهید دید. پس در واقع با این کار اطلاعاتی از شما پاک نشده، تنها از دسترس اعضای معمولی فیس بوک خارج شده.

سخن پایانی

در نهایت هم لطفاً در نظر داشته باشید که این مطلب من هیچ جنبه سیاسی نداشته و فقط جهت اطلاع رسانی نوشتم. لطفاً این نوشترو به سیاست و مطالب مرتبط با اون ربط ندید. خیلی ممنونم.